ARC19: Entree Sint Gertrudiskerk Bergen op Zoom - RO&AD Architecten

De kerk is al jaren alleen toegankelijk langs de toegangsdeuren, die zich aan de zijkant bevinden. De reden daarvoor was dat de hoofdingang vanwege de weersinvloeden weinig gebruikt kon worden. Wind en tocht hadden bij de openslaande deuren aan de zijde van de Grote Markt vrij spel.

Het was een lang gekoesterde wens om de hoofdingang meer te kunnen gebruiken. Niet alleen voor de Bergenaren zelf, maar vooral ook voor toeristen die automatisch naar de voordeur van de kerk lopen als ze de kerk willen bezoeken. Om die wens in vervulling te laten gaan is het idee ontstaan om een tochtportaal te realiseren. Daardoor kan de voordeur voortaan open worden gezet en is eenieder welkom om de kerk vanaf de Grote Markt in te lopen.

Idee

Eerst is gekeken naar de looplijnen in de hal. Hier ontstaat een kruispad (hoe symbolisch!) waarbij er van de entree zonder obstakels naar de kerk, de dagkerk en het cantatorium gelopen kan worden. De rest van de ruimte is nu gebruikt voor het portaal en de meubels.

Zijaanzicht spanten met constructief glas

Het basisidee van het portaal is eenvoudig. Vanaf de entree zijn 4 houten spanten geplaatst die de gotische boog van de entree volgen en steeds kleiner worden als je de kerk binnenloopt. De spanten zijn bedekt met grote glazen leien en afgesloten met een glazen deur. In de spanten zijn teksten gefreesd die iets zeggen over de kerkelijke geschiedenis van de kerk. De meubels zijn onder andere gemaakt van het
restmateriaal van de spanten. De meubels bevatten letters die samen een tekst vormen die iets zegt over de stad en haar bewoners.

Techniek

Omdat het portaal in het oudste stuk van dit rijksmonument geplaatst moest worden, is het reversibel aangebracht. Dat wil zeggen dat het omkeerbaar en te demonteren is. Dus geen fundering, maar lijmen op de tegels en aangebracht met een beperkt aantal bevestigingspunten aan de muur.

In het idee van circulariteit zijn ook alle materialen te demonteren en her te gebruiken of te recyclen. De enige manier om de ingewikkelde, scheve, taps toelopende, met letters versierde spanten te maken is met een 5-armige computergestuurde CNC machine. Hiervoor moet dan wel een heel precies 3D computermodel gemaakt worden.

De lettermeubels

Omdat de torenhal niet precies recht is, met hobbelige muren en vloer, is eerst een 3-dimensionale laser-scan gemaakt. Hierdoor is het mogelijk om heel precies de positie en lengte van de spanten, de glasplaten en de aansluitingen te modelleren. Dit 3D model is vervolgens gebruikt om de hout-, staal- en glasbewerkingsmachines aan te sturen. De spanten zijn gemaakt van Kerto. Dat is een constructieve
multiplex die in grote lengtes leverbaar is. Niet alleen de spanten zijn dragend, ook de leien van glas hebben een dragende functie. Deze houden de spanten overeind en verzorgen de stabiliteit.

De meubels zijn op dezelfde manier gemaakt, waarbij alle letters individueel zijn uitgefreesd en vervolgens aan elkaar zijn geplakt. In de letters zijn glazen doosjes gezet die in de balie fungeren als vitrines.