Motivatie ARC17 Innovatie Award
- Het project is gesitueerd op een bijzondere plek met een ongewoon bestemmingsplan.
- Het is een particulier initiatief, dat bottom up is ontwikkeld.
- Het ontwerp maakt een nieuwe functie mogelijk, zonder het karakter van de silo aan te tasten. Architectuur, constructie, duurzaamheid en interieur zijn zorgvuldig geïntegreerd, waardoor de silo extra waarde heeft gekregen.
- Het project heeft geen gasaansluiting en is energiezuinig.
- De bestemming is flexibel, nu en in de toekomst.
In onderstaande tekst worden deze punten verder toegelicht.
Het Havenkwartier
De Grijze Silo staat in het Havenkwartier in Deventer, een bijzondere plek met een geschiedenis van inmiddels bijna 100 jaar. Wat eens als ambitieus plan begon met het graven van enkele havenarmen in een buitendijks weidegebied, is nu een creatieve hotspot op loopafstand van de binnenstad.
Op dit oude industrieterrein wordt geëxperimenteerd met de openbare ruimte en een ongewoon bestemmingsplan. Dit biedt ruimte voor bijzondere ontwikkelingen: of het nu gaat om bouwen, wonen, werken, evenementen, kunst, cultuur of horeca. Het Havenkwartier is een gebied waar flink wordt gesleuteld en ontwikkeld en wordt gezaagd aan bestaande poten en huisjes.
Ruim 90 ondernemers en organisaties en enkele tientallen bewoners vormen de vaste kern van het gebied. Daarnaast vinden er heel veel activiteiten plaats: van tentoonstellingen tot avontuurlijke concerten, van streekmarkten tot festivals, van workshops tot theatervoorstellingen. Het is een gebied vol karakter en dat bouw je niet in één dag, karakter moet groeien.
Nieuwe bestemming voor silo
De Grijze Silo maakt met de Zwarte Silo en het elevatorhuis deel uit van een ensemble dat onderdeel is van het industrieel erfgoed van Deventer. Na drie weken onafgebroken betonstorten in een houten glijbekisting ontstond het 51 meter hoge pand. In die tijd, 1961 een unieke prestatie in Nederland. Het is nu nog steeds een landmark die de locatie van het Havenkwartier van verre markeert. In de grijze silo werd veevoeder opgeslagen, maar ook graan en meel. De toptijd van de silo’s vond plaats in de jaren tachtig. Daarna daalde de productie door veranderingen in de markt. In 2000 sloot CDL voorgoed zijn deuren.
Vele plannen zijn er sindsdien gemaakt voor de Grijze Silo: van groentekwekerij tot appartementencomplex. Geen van de plannen werd gerealiseerd. Met de verkoop van de silo aan twee particulieren in 2015 kreeg de silo een nieuwe bestemming: wonen en werken. De bovenste verdiepingen worden een woning, de plint een werkruimte voor Studio Groen+Schild.
Het ontwerp
Er moest nog wel wat gebeuren om de voormalige graansilo geschikt te maken als werkplek. Daar lag voor de architecten en interieurarchitecten van de studio de uitdaging: in ruim een jaar is de begane grond getransformeerd tot een bijzondere werkruimte. Waar eens de vrachtwagens binnenreden om hun containers te vullen, staan nu de werktafels van de studio.
Groen+Schild wilde het ruige karakter van de binnenzijde van de silo bewaren. De trechtermonden, de kettingen, het ruwe beton en de bakstenen wanden zijn dan ook zoveel mogelijk intact gelaten. Wel is een extra verdieping toegevoegd met een uitbouw in staal en glas, die vier meter uitkraagt aan de kant van de haven.
Het constructieve staal is ingevuld met glas, waardoor de uitbouw rank is en een mooi contrast vormt met het robuuste beton van de bestaande silo. Op straatniveau zijn aan de voorzijde de dichte roldeuren vervangen door transparante deuren en aan de achterzijde zijn glazen puien geplaatst, hierdoor is er voldoende daglicht. Het ontwerp is consequent uitgevoerd in een aantal materialen: staal, glas, aluminium en beton.
Energiezuinig en groen
Energiezuinig, dat is het uitgangspunt geweest voor het ontwerp van de installatie. In de silo is geen gasaansluiting. Verwarming en koeling worden gerealiseerd middels een elektrische warmtepomp, die de energie haalt uit de buitenlucht. De warmtepomp is verbonden met een warmteterugwinunit, waarmee 90% van de energie wordt teruggewonnen uit de lucht die nodig is voor de ventilatie. De verlichting is speciaal voor de silo ontwikkeld: de energiezuinige ledverlichting is geïntegreerd in de beeldbepalende trechtermonden. De verlichting benadrukt het industriële karakter en draagt bij aan de reductie van het stroomverbruik. De benodigde energie komt nu nog van het net en is groen. De volgende stap is zonnecollectoren op het dak van de silo.
Open voor publiek
Naast een fijne werkruimte voor hun eigen team, stelt Groen en Schild hun ruimte ook regelmatig open voor publiek. De studio organiseert lezingen en exposities over onderwerpen die hen inspireren en te maken hebben met architectuur en vormgeving. Door het openstellen van de ruimte wordt de ambitie om de silo meer te laten zijn dan een landmark, vormgegeven: een plek die bijdraagt aan de creativiteit en levendigheid van het Havenkwartier.
Met hun nieuwe ruimte laat Studio Groen+Schild zien wat de ontwerpers in hun mars hebben op het gebied van architectuur, constructie, duurzaamheid en interieurontwerp. Alle componenten zijn zorgvuldig geïntegreerd. “Dat is waar we voor staan: architectuur en interieur zijn voor ons vanzelfsprekend met elkaar verbonden”.
