Er wordt veel gebouwd in de middeleeuwse kern van Groningen. Hoe mengt deze nieuwbouw tussen wat er vaak al eeuwenlang staat? Fotograaf Ronald Zijlstra bracht het in beeld.

De voorgenomen sloop van 'zijn' Van Beuningen De Vrieze paviljoen van Museum Boijmans van Beuningen zit Hubert-Jan Henket niet lekker. Dat zijn 'goede vriendin Francine Houben' voorstelde het gebouw dan maar te verplaatsen misschien nog wel minder. Een gesprek met Henket over het luisteren naar bestaande gebouwen als eerste stap naar hergebruik of herbestemming. En over de omgang met zijn creatie in Rotterdam: 'Soms moet je gewoon zeggen: I don't take no for an answer.'

De Roemeens-Belgische architect en stedenbouwkundige Oana Bogdan voelde zich als vrouwelijke partner van haar Brusselse architectenbureau pas echt serieus genomen nadat ze staatssecretaris van Cultuur was geweest in Roemenië. Over architectuur heeft ze uitgesproken opvattingen: 'Ik ben verbaasd over hoe wij mensen alles "for granted" nemen. We zijn deel van een ecosysteem in evenwicht, totdat we het verstoren. Alles is verbonden.'

In Amsterdam-Noord staan vier houten huizen ontworpen door architect Oscar Vos, partner-architect bij krft. Een daarvan is zijn eerste eigen huis, daar woont hij samen met zijn gezin. De gevel verraadt weinig tot niets van de rijkdom binnen. Zo heeft Vos het gepland. Hoe de levenslijnen van het hout - en van het gezin - lopen zie je pas als je naar binnen gaat.

In de architectuur schermt Dubai met zijn duizend meter hoge toren, zaait Koolhaas in zijn boek Content (2003) met Big Mother Fuckers en lijken de Fosters, BIG's en MVRDV's het kleine niet meer te eren. Wat klein is wordt over het hoofd gezien. Het is 'niet interessant', 'niet interessant genoeg', of 'hier verdien ik mijn boterham niet mee'. Ontwerpbureaus zijn reuzen geworden die je met kruimels niet meer kan voeden. Als klap op de vuurpijl zijn er de studerende of beginnende architecten die met de modderstroom mee renderingen maken van gebouwen die ze nooit en zeker niet binnenkort zullen realiseren.

Ik loop een rondje om Stadhuis Leiden. Ik zoek een fotogenieke plek, want hier ontmoet ik zo fotograaf David Meulenbeld voor een foto bij mijn redactioneel. Het is druk op straat, de zon schijnt, er is markt, mensen zitten onder grote parasols op het terras, aannemerbusjes staan op de stoep. Niet bepaald de ideale omstandigheden om de architectuur goed op de foto te zetten.

Tabula scripta is de titel van de nieuwe printeditie die vandaag is verschenen. Dit als tegenhanger van tabula rasa, een veel gebezigde term in de architectuur. Want het modernistische verlangen naar ingrijpende vernieuwing om utopische dromen waar te maken, vindt steeds minder vaste grond in de architectuur. De stad is geen onbeschreven blad, maar een vat vol verhalen - al dan niet in de vorm van steen. Daarop voortbouwen is steeds vanzelfsprekender. Vooral omdat sloop-nieuwbouw niet duurzaam is, maar ook omdat 'bestaande gebouwen mensen houvast geven' aldus Hubert-Jan Henket.

Tabula scripta is de titel van de laatste printeditie van 2022. Dit als tegenhanger van tabula rasa, een veel gebezigde term in de architectuur. Want het modernistische verlangen naar ingrijpende vernieuwing om utopische dromen waar te maken, vindt steeds minder vaste grond in de architectuur. De stad is geen onbeschreven blad, maar een vat vol verhalen - al dan niet in de vorm van steen. Daarop voortbouwen is steeds vanzelfsprekender.

'Alles wat je toevoegt moet anders en nieuw zijn. Anders krijg je meer van hetzelfde maar dan slechter. Ik zie dat als een nieuwe opgave.' Volgens Dikkie Scipio is het herbeleven van het oude gebouw belangrijk als het gaat om renovaties. In de nieuwe podcastreeks 'Gebouwen met geschiedenis' vertelt ze dat nieuwe toevoegingen niet alleen moeten bijdragen aan de kwaliteit van het bestaande, maar vooral toekomstbestendig moeten zijn.

Bij het Rotterdamse bureau Drom gaat architectuur over integratie. De drie architecten pleiten voor het maken van contextgevoelige verbindingen tussen mensen en omgeving op verschillende schaalniveaus - variërend van tentoonstellingen, architectuur, masterplannen tot theoretisch onderzoek.