Hoe we natuur gebruiken voor onze vormgeving van ruimte, hangt samen met hoe we natuur definiëren en hoe we onze relatie zien ten opzichte van die natuur. Lange tijd was de landschapsarchitectuur volgzaam aan de architectuur. Maar de discipline zou juist leidend moeten zijn in de vormgeving van onze steden, pleit Nina Ravestein.
Hoe lang duurt het nog voor er een boze menigte bij mij op de stoep staat? Kan ik nog wel architectuurprojecten realiseren waarop toekomstige generaties mij niet verwijtend aanspreken? Doordat we veel te weinig bouwen rijzen de woningprijzen de pan uit. Daarnaast stoten de gebouwen die we maken nog steeds zoveel CO2 uit dat we daarmee het klimaat om zeep helpen.
Het is geen toeval dat juist in havensteden hoogbouw de architectuur domineert. En dat er grote gebouwen met gemengd programma ontstaan. In een havenstad komen en gaan schepen van verschillende bouw, met verschillende vorm en kleur, met verschillende bemanningen en vrachten. Het havengezicht sprankelt door verscheidenheid.
Wat is de identiteit van een getransformeerde haven? Ariadne Onclin twijfelt of op de NDSM-werf 'behoud door ontwikkeling' wel voldoende serieus wordt genomen. Een goed voorbeeld vindt zij Almere Haven. Michelle Gulickx betwist of het stoere karakter van projecten als HafenCity in Hamburg en 't Eilandje in Antwerpen uitingen zijn van een echte identiteit. Is het meer dan een romantisch, historisch havenbeeld?
Met de verbouwing Museum Singer Laren wordt een nieuwe typologie toegevoegd aan het oeuvre van Bedaux De Brouwer Architecten. Het bureau staat vooral bekend om zijn villa's. De fijn gevoelige en behouden manier van ontwerpen, met veel respect voor de context zonder historiserend te worden, kenmerkt hun architectuur. Om hun ontwerp voor Singer Laren te begrijpen, is een duik in de geschiedenis een must.
Voor polder Rijnenburg bij Utrecht is een haastig in elkaar gezet compromis in de maak. De natuurvriendelijke verbreding van de A27 bij Amelisweerd wordt uitgeruild tegen grootschalige woningbouw. De belangen van de toekomst worden daarbij vergeten.
Architecten ontwerpen om te bouwen. En bouwen betekent meestal een belasting van de omgeving. En dan bedoel ik niet tijdelijke overlast van hei-lawaai of gedoe in de straat, maar een negatieve footprint: een aanslag op het milieu, inzet en verspilling van heel veel materiaal en een energiegebruik dat zich voortzet tijdens de levensduur van het gebouw. Architectuur hoort dus in een productieketen die schade toebrengt. Kan het ook anders?
Op de valreep van 2022 presenteerde het College van Rijksadviseurs (CRa) zijn lang verwachte agenda, met als titel 'De 22e eeuw begint nú'. Het college gaat in een glazen bol letterlijk een eeuw vooruitkijken. En gaat hierbij niet op zoek naar utopische vergezichten, maar redeneert terug om zo te achterhalen wat we nú moeten doen. Breed samengestelde ontwerpateliers gaan de komende drie jaar deze hele toekomsthorizon met scenario's verkennen. Het klinkt veelbelovend.
Vanwege de pandemie reizen Ariadne Onclin en Michelle Gulickx niet meer zo vaak met de trein. Een mooi moment om te reflecteren op de grote verbouwingen die de grote Nederlandse stations de afgelopen jaren hebben ondergaan. Het idee van wat een station kan én moet zijn is flink veranderd, in positieve zin. Met meer aandacht voor de reiziger, een nieuwe blik op erfgoed én een rol als verbinder van de stad.
Architectuurstudenten dromen niet alleen van de creatie van een meesterwerk, maar ook van de beroemdheid die dit hopelijk oplevert. Tegenwoordig zetten ze daarvoor in op de realisatie van extravagante, groene gebouwen. Maar draagt dat echt bij aan een duurzamere samenleving?
