Winnaar ARC22: Kleine Zennepark, Brussel - OKRA Landschapsarchitecten & BRUT

Ambitieuze transformatie van vervuild industrieel gebied naar leefbare multiculturele wijk. De Heyvaertwijk in Brussel is voornamelijk bekend als verzamelpunt voor auto's die naar Afrika geëxporteerd worden om daar een tweede leven te krijgen. Het gewest wil de leefbaarheid van het gebied echter vergroten en dat betekent een grootschalige transformatie. OKRA Landschapsarchitecten heeft, samen met BRUT, de ontwerpcompetitie gewonnen voor het nieuwe Kleine Zennepark.

Toelichting OKRA Landschapsarchitecten

Er wordt een nieuw stadspark geïntroduceerd in de vorm van een groene promenade van een kilometer. Deze volgt het tracé van de vroegere bedding van rivier de Kleine Zenne. Hierdoor wordt de riviers rol als levensader voor de wijk hersteld. Gefaseerd wordt van daaruit nieuwe verbindingen met de wijk en bijbehorende ontmoetingsplekken ontwikkeld aan de hand van een modulaire ontwerptoolbox.

OKRA heeft in samenwerking met BRUT de prijsvraag gewonnen die door het Brusselse gewest uitgeschreven is. De omvang en gefaseerde aanpak is daarmee de basis voor een langdurige en intense samenwerking tussen deze drie partijen. Andere samenwerkingspartners zijn: ARA Atelier Ruimtelijk Advies, LEA Verlichting designers, UTIL Struktuurstudies, HSP Juristen, Driekwart GROEN en uiteraard wijkbewoners en overige lokale betrokkenen.

Kleine Zennepark. OKRA Landschapsarchitecten en BRUT
Kleine Zennepark. OKRA Landschapsarchitecten en BRUT

De wijk heeft een bedrijvige historie. Met name de slagerijen en autohandelaren hebben zichtbare en onzichtbare (grondvervuiling)sporen achtergelaten. Het erfgoed wordt niet weggepoetst maar opnieuw gewaardeerd als onderdeel van de ruimtelijke beleving. Oude dakspanten van een drukkerij worden bijvoorbeeld hergebruikt als frames voor klimplanten.

De Heyvaertwijk bevat een grote diversiteit aan bewoners, veelal migranten van niet-Europese afkomst. De sociale cohesie werd lang ondermijnd door de dominante aanwezigheid van de autohandel. Het park creëert passende nieuwe ontmoetingsgelegenheden tussen de diverse mensen onderling en de natuur. Hier worden sociale functies als scholen en cultuurcentra aan gekoppeld. Daarmee wordt de relatie tussen bewoners onderling en hun woonomgeving versterkt.

Kleine Zennepark. OKRA Landschapsarchitecten en BRUT
Kleine Zennepark. OKRA Landschapsarchitecten en BRUT

De komst van het park zal uiteindelijk leiden tot een lange continue groene en leefbare ader die de wijk ademruimte en nieuwe energie geeft. Het is een uitnodiging voor buitenverblijf, wandelen en sporten en ontmoeting. Het park rijgt bovendien diverse ‘Urban Rooms’ met elk een eigen programma en verbinding met de wijk aaneen, waardoor de impact ook op afstand voelbaar is.

Het historisch groene en blauwe weefsel wordt binnen de stad hersteld. Het biofiel ontworpen park zal als groene corridor door middel van fytoremediatie en natuurlijke drainagesystemen zorgen voor geleidelijke zuivering van het gebied. Het park verbetert zo op natuurlijke wijze de kwaliteit van de bodem, het waternetwerk, en door ontstening ook de klimaatbestendigheid van de wijk. Dit zorgt samen voor significante verhoging van leefkwaliteit en aantrekkingskracht voor mens én dier.

Brussel had behoefte aan een ingreep die een sterke positieve impact had op de leefbaarheid binnen de dichtbebouwde wijk. Doordat vervuilende handel plaatsmaakt voor een groene levensader zal de wijk toekomstbestendiger en aantrekkelijker worden.

De redactie van de Architect selecteert elke dag het belangrijkste nieuws. Heb je nieuws dat misschien voor ons interessant is? Mail dan naar redactiedearchitect@vmnmedia.nl.