Toelichting Beyond Space | Beeld Max Hart Nibbrig
Het brutalistische FIOD gebouw met kenmerkende kozijnen belandde bijna op de slooplijst omdat het gebouw gold als ontransformeerbaar. De belangrijkste beslissing in het ontwerp is het toevoegen van erkers op de punten waar de gevel nu naar binnen vouwt. Zo transformeert het gebouw van een gesloten pand naar een open, uitnodigend gebouw dat contact maakt met de omgeving. Daarnaast is er gekozen voor een compacte uitbouw, boven de bestaande parkeergarage, waarmee extra fundering wordt bespaard.
De tender voor dit project werd in 2020 gewonnen door een team bestaande uit BAM Bouw en Techniek, DGMR, Copijn, MVSA Architects en Beyond Space. Zowel architectuur als interieur zijn in co-creatie ontworpen door beide architectenbureaus. Omdat wij vinden dat je niet moet kunnen voelen waar de architectuur ophoudt en het interieur begint, hebben we geen strikte scheiding tussen de twee ontwerpdisciplines aangehouden en zijn beide bureaus betrokken bij het gehele ontwerpproces.
Zowel de erkers als de uitbouw positioneren we direct boven de draaglijnen en binnen de constructieve uitgangspunten van het huidige gebouw. Hiermee sparen we een nieuwe fundering uit, doorgaans één van de meest milieuvervuilende elementen van een gebouw. 90% van de restmaterialen uit het pand zijn hergebruikt of duurzaam gerecycled. Alle nieuwe materialen die zijn toegepast zijn c2c en/of op basis gerecycled materiaal, emissiearm, hernieuwbaar en losmaakbaar gedetailleerd.
Een duurzaam gebouw is meer dan een traditioneel gebouw met wat toevoegingen. Het realiseren ervan vereist een radicaal andere manier van denken. Hierin is de eerste belangrijke stap al gezet: revitaliseren in plaats van te kiezen voor nieuwbouw. Ook voor de uitwerking geldt dat de grootste besparing zit in datgene wat je niet bouwt. Daarnaast is het gebouw geüpgraded van een energielabel F naar A++. Hiermee is Rijkskantoor Haarlem het meest duurzame en circulaire gebouw van de RVB.
Door de aanbouw in de ‘oksel’ van het gebouw te positioneren – tegen het oorspronkelijke plan van externe uitbreiding van RVB in – ontstaat er een compact gebouw met meer ruimte voor stedelijk bos conform de stedelijke gebiedsvisie en behouden we de bestaande bomen op het kavel. Het beperken van nieuwbouw gaat hand in hand met een maximaal behoud van het bestaande. Enkel op strategische plaatsen waar sloop een grote ruimtelijke meerwaarde oplevert, wordt dit middel ingezet.
Waar het gebouw zich door de bestaande inspringende nissen naar binnen keerde, richt het gebouw zich met de toevoeging van erkers juist naar buiten. De borstweringen en bestaande verlaagde plafonds verwijderen we om nog meer daglicht binnen te halen. Hierdoor neemt ook de vrije hoogte en daarbij de kwaliteit van de kantoorvloer toe. Kleur wordt gebruikt aan het einde van zichtassen en om objecten zoals hoofdtrap aan te geven, zodat gebruikers op natuurlijke wijze door het pand kunnen navigeren.
