ARC24: Mercado, Groningen - Loer Architecten en De Zwarte Hond

Hoe maak je een toekomstbestendige binnenstad met meer ruimte voor voetgangers, wonen en groen? Met deze onderliggende vraag, was het de opdracht om een voormalige bevoorradingsstraat aan de achterzijde van de Grote Markt in Groningen te transformeren tot een levendig gebied met bijzondere woonkwaliteit, en de toevoeging van groen ter verbetering van de biodiversiteit. De transformatie van de Rode Weeshuisstraat moest hier antwoord op bieden met Mercado als katalysator van deze drie thema's.

Toelichting Loer Architecten | Beeld Mercado Groningen | architectencombinatie Loer Architecten en De Zwarte Hond | fotograaf Sebastian van Damme

Na het faillissement van Vroom & Dreesman liet het warenhuis gedateerde gebouwen achter en een achterafstraat gedomineerd door dichte gevels. In het ontwerpteam werd in samenwerking met ontwikkelaar en gemeente gezocht naar een combinatie van architectuur en programmering om de achterkant van de Grote Markt tot een levendige voorkant te maken: een nieuwe ontmoetingsplek in én voor de stad. Een stadscultuur van hoogwaardige architectuur en gerevitaliseerde publieke ruimte is hier versterkt.

Voor dit project is vanaf het begin van het definitief ontwerp intensief samengewerkt in een bouwteam. Bouwer Plegt-Vos heeft in nauwe samenwerking met architect en ontwikkelaar per onderdeel gezocht naar het maximaal haalbare. Daarbij zijn de grenzen opgezocht bij onder andere de gevelbouw en groenvoorzieningen. Door samen te werken met tuinarchitect Areaal en leverancier Sempergreen is het gelukt het groen niet alleen te realiseren, maar ook structureel te onderhouden in de toekomst.

Beeld Mercado Groningen | architectencombinatie Loer Architecten en De Zwarte Hond | fotograaf Sebastian van Damme
Beeld Mercado Groningen | architectencombinatie Loer Architecten en De Zwarte Hond | fotograaf Sebastian van Damme

Mercado zoekt in zijn materialiteit de relatie met de context van naoorlogse architectuur, gekenmerkt door stenige materialen en het pastelkleurige weeshuis in de straat. Het keramiek is gemaakt met maatwerk-mallen voor de gele klei en voorzien van een groen blauw doorschijnend glazuur, speciaal gemaakt voor het project. Met behulp van een mockup is een ophangsysteem ontwikkeld waarbij het geplaatste keramiek tijdens de bouw kon worden uitgelijnd met strakke aansluitingen en hoeken in verstek.

Mercado wordt verwarmd en gekoeld door 24 bronnen onder het gebouw. Met deze warmte- en koudeopslag is het gelukt een gasloos gebouw te realiseren met een A+++ duurzaamheidslabel. De begane grond is toekomstbestendig door zijn kolommenstructuur en de decentraal geplaatste kern voor maximale indelingsvrijheid. Het groen bestaat uit een verticale tuin met meer dan 3.800 planten en honderden planten op dakterrassen en balkons, automatisch gevoed door een computergestuurd watersysteem.

Beeld Mercado Groningen | architectencombinatie Loer Architecten en De Zwarte Hond | fotograaf Sebastian van Damme
Beeld Mercado Groningen | architectencombinatie Loer Architecten en De Zwarte Hond | fotograaf Sebastian van Damme

Mercado vervangt een gebouw met een grotere footprint. Hierdoor ontstaat een nieuw plein aan de voet van het gebouw: het Stalplein. Gecombineerd met de monumentale begane grond van bijna 7 meter hoog, ontstaat hier een nieuwe ontmoetingsplek voor de stad. De gevels, dakterrassen en balkons worden gebruikt voor de integratie van groen in de vorm van verticale tuinen, bomen, heesters en klimplanten. Daarmee draagt het gebouw bij aan de biodiversiteit van de binnenstad.

Het plein, de plint, het groen en de 41 appartementen versterken de culturele waarde van de noordelijke binnenstad. De toevoeging van familiewoningen en penthouses in een stad gekenmerkt door studenten draagt bij aan de diversiteit van Groningen. Het ontwerp van een vertrappend volume zorgt voor veel licht en lucht in de straat terwijl er woningen worden toegevoegd. De geprefabriceerde houtskeletbouw gevels en het geïntegreerde groen zorgen voor een gezond leefklimaat met minder hittestress.

  • 240411-Mercado-ARC-Awards_LA-DZH

    Download
  • LA_DZH_Mercado_01_Stedenbouwkundig-plan

    Download
  • LA_DZH_Mercado_02_Architectonisch-concept

    Download
  • LA_DZH_Mercado_03_Tekening-0-Begane-Grond

    Download
  • LA_DZH_Mercado_04_Tekening-2e-verdieping

    Download
  • LA_DZH_Mercado_05_Tekening-Doorsnede-1

    Download

De redactie van de Architect selecteert elke dag het belangrijkste nieuws. Heb je nieuws dat misschien voor ons interessant is? Mail dan naar redactiedearchitect@vmnmedia.nl.