Geen uitbreiding, maar inbreiding - dat was het uitgangspunt van de verbouwing van een Vlaams rijhuis door Boris Architecten. Veertig vierkante meter werd opgeofferd voor een grotere tuin en een nieuwe achtergevel. 'We zochten het minimum dat nodig was voor maximaal comfort', zegt architect Tim Rogge. Blikvanger: de buffer tussen straat en woning, ontsloten met een knalblauwe schuifdeur van twintig centimeter diep.
Ondernemer in houten woningen Jurrian Knijtijzer lijkt met Finch Buildings na elf jaar ondernemen een plek te hebben veroverd in de conservatieve bouwsector. Dat hij nooit een eigen woningfabriek is gestart, is zijn redding. 'Dan zouden we drie keer failliet zijn geweest.'
Architectenbureau i29 heeft op een perceel met een bestaande woning een tweede, gelijkvloerse woning gerealiseerd voor een familie van drie generaties. De nieuwbouw biedt onderdak aan de grootouders en staat in directe relatie tot het hoofdgebouw. De positie van het bijgebouw zorgt voor zowel verbondenheid als privacy tussen de twee woningen. De familieleden profiteren van elkaars nabijheid zonder in te leveren op zelfstandigheid.
Architect Wim Aardenburg is een pionier. In 2011 kocht hij niet één, maar twee kavels in Buiksloterham, een voormalig bedrijventerrein in Amsterdam-Noord, dat toen nog vrijwel volledig kaal was. Al bijna vijftien jaar bouwt hij er aan een gigantisch huis van beton en glas, met veel ruimte en daglicht. En op de begane grond een werkplaats.
Wonen in de Randstad en in het bos. In Zeist kan het. De wijk Kerckebosch is een voorbeeldproject getuige de prijzen die het won voor de beste openbare ruimte (2016) en meest natuurinclusieve wijk (2018) en de NRP Gulden Feniks Gebiedsontwikkeling (2022). Nu is de wijk bijna af. Drie woonprojecten van MIX architectuur, Orange Architects en SVP Architectuur en Stedenbouw markeren de afronding.
Architect Marjolein van Eig is wars van dogma's. Ze ontwerpt graag met ornamenten en haalt haar referenties uit films, kunst, gebouwde en ongebouwde architectuur. In de podcast 'Over Architectuur Gesproken' vertelt ze hoe ze het schrijven over architectuur combineert met de praktijk van haar eigen bureau. 'Het is ontzettend leuk om alles zelf te doen, daar krijg ik veel energie van.'
Als de drie basisprincipes voor architectuur van Vitrivius ergens op van toepassing zijn, dan toch wel op uitkijktorens. Die moet stevig zijn ('firmitas') en beklimbaar (bruikbaar, 'utilitas'). Bovendien moet de toren mooi uitzicht bieden én van zichzelf mooi zijn ('venitas') - hij staat immers ontzettend in beeld. Op zoek naar de ervaring van drie recente Brabantse uitkijktorens door Architectuur Maken, Luijten Smeulders architecten en Next architects.
'We hebben geen school tot woning verbouwd', zegt Jo Taillieu, oprichter van jo taillieu architecten (JTA). 'We hebben een woning ín een lab gebouwd.' Zijn bureau heeft een voormalig staatslaboratorium in Gent getransformeerd naar een compacte, en tegelijkertijd genereuze, eengezinswoning. 'Het is een thuis in een huis met tussenruimtes die geen restjes zijn, maar volwaardige plekken.'
Nog geen twee jaar geleden werd de verbouwing en renovatie van het rijksmonumentale Stationspostgebouw in Den Haag door KCAP en Kraaijvanger opgeleverd. Nu wordt een groot deel van het interieur alweer gesloopt. Op momenten als deze waarbij veel waardevolle materialen vrijkomen die normaliter bij het afval belanden, wordt architect Bruno Vermeersch gebeld.
In een wereld waar massaproductie en wegwerpartikelen de norm zijn, maakt traditioneel vakmanschap een sterke comeback. Bouwen met baksteen - al dan niet in strips - is terug van weggeweest. Maar ook kalkhennep en stampleem vinden steeds vaker hun weg naar de bouw. Tegelijk maken moderne technieken de toepassing van traditionele bouwmaterialen - met veelal een veel lagere CO2-uitstoot dan beton, staal en kunststof - zo duurzaam mogelijk. In deze editie van de Architect gaat de redactie op zoek naar inspirerende voorbeelden.
Voor abonneesIn een wereld waar massaproductie en wegwerpartikelen de norm zijn, maakt traditioneel vakmanschap een sterke comeback. Bouwen met baksteen - al dan niet in strips - is terug van weggeweest. Maar ook kalkhennep en stampleem vinden steeds vaker hun weg naar de bouw. Tegelijk maken moderne technieken de toepassing van traditionele bouwmaterialen - met veelal een veel lagere CO2-uitstoot dan beton, staal en kunststof - zo duurzaam mogelijk. In deze editie van de Architect gaat de redactie op zoek naar inspirerende voorbeelden.
Op dinsdag 15 april organiseert de Architect weer een nieuwe avond in Pakhuis de Zwijger waarin we de printeditie tot leven brengen. Centraal staan het vakmanschap van de architect en de traditionele bouwmethodes die een comeback maken in de architectuur. Jan Peter Wingender, Ivar van de Zwan, Anja Verdonk, Christina Eickmeier, Marita Bijlsma en Francine Houben komen spreken.
GesponsordKlimaatverandering dwingt ontwerpers en architecten om verder te denken dan vorm en functie alleen. Esthetiek is niet langer het enige uitgangspunt. Thema's als klimaatadaptatie, waterbeheer, duurzaamheid en onderhoud spelen een steeds belangrijkere rol in de integrale ontwerpbenadering. Hoe maken we gebouwen bestand tegen extreme weersomstandigheden? Hoe benutten we daken multifunctioneel? En hoe zorgen we ervoor dat details technisch kloppen én bijdragen aan de uitstraling van een gebouw?
GesponsordDuurzaamheid is een van de grootste uitdagingen voor de toekomst. Toch wordt het begrip in de bouwsector vaak te eenzijdig benaderd. Reynaers Aluminium, leverancier van innovatieve aluminium systemen voor ramen, deuren en gevels, roept op tot een brede en meer doordachte kijk op duurzaamheid, met oog voor het bredere perspectief en de volledige levenscyclus van gebouwen.
GesponsordVijf aluminium raamsystemen van Reynaers Aluminium zijn opgenomen in de Nationale Milieudatabase (NMD), waaronder een brandwerende variant. De NMD geeft informatie over milieuprofielen van producten en kan worden gebruikt om duurzamer te bouwen.
GesponsordVan mossige gevels tot kinetische panelen; Future Facade 2025 was een broedplaats van innovatie, waarin wetenschap, industrie en ontwerp elkaar vonden.
GesponsordIn het hartje van Amsterdam Oost, in een charmant pand uit 1910, voert architect Thomas Hayat een gedurfde renovatie uit. Hij maakt zijn appartement helemaal futureproof. DUCO draagt hier met een luchtkanalensysteem een steentje aan bij.
GesponsordArchitecten en bouwprofessionals gebruiken steeds vaker materialen en technieken die niet alleen gebouwen beschermen, maar ook hun levensduur verlengen. Een vaak onderschatte factor als het gaat om duurzaamheid van gebouwen is waterdichting. Hoe kun je als architect of ontwikkelaar hierop inspelen?
Het nieuwe schoolgebouw van IKC De Brug in Nieuwerbrug aan den Rijn is onlangs geopend. Het Integraal Kindcentrum biedt onderdak aan peuterspeelzaal, basisschool, buitenschoolse opvang en een gymzaal. Alle onderdelen zijn georganiseerd rondom een centraal hart dat samenwerking bevordert. Het gebouw, ontworpen door De Zwarte Hond, heeft een houten draagstructuur en is volledig gebouwd met duurzame materialen.
Aan de rand van het Heilooërbos heeft Natrufied Architecture een biobased woning ontworpen die is afgestemd op de natuurlijke omgeving. De woning ligt op een langgerekt perceel met een gesloten gevel aan de straatzijde en een open noordgevel naar de tuin en het bos. De leefruimtes bevinden zich aan de tuinzijde en ontvangen dankzij een transparante gevel en een verhoogd dak veel daglicht. Het dak vangt regenwater op, wat bij hevige buien in een regenton stroomt via een waterval.
Waar komt de hardnekkige behoefte van Nederlanders aan goedkope gebouwen toch vandaan? En waarom maakt deze behoefte nooit plaats voor een verlangen naar schoonheid? Hebben we het functionalisme in architectuur verward met uitgeklede gebouwen?
Sjoerd Soeters kwam met John Habraken, Morris Lapidus en Robert Venturi op de proppen en Kees Kaan met Carel Weeber, maar Marjolein van Eig kwam met een minder iconische architect, ze vertelde over Hans van der Heijden. Alle drie spraken ze hierover in onze tweewekelijkse podcast 'Over Architectuur Gesproken'. Om onze gasten in te leiden hebben we een nieuwe rubriek in het leven geroepen: De Leermeester.
Afgelopen maanden heb ik, in teken van onze komende printuitgave rond 'schoonheid in architectuur', diverse particuliere woningen bezocht in Vlaanderen. Er viel me een gemeenschappelijke deler op: de zoektocht naar de essentie van ruimte.
Er zijn al AI-modellen die verkavelingen en massastudies genereren die allemaal uit kunnen. Als je even verder doordenkt, kom je uit bij het doembeeld van de architect als plaatjes- en praatjesmaker om de stakeholders te overtuigen. Hoe realistisch is dit?
